Als je te ziek bent om te werken, kun je een WIA-uitkering krijgen. Tenminste in theorie. Maar de realiteit voor sommige Nederlanders, vertelt een ander verhaal. NRC sprak met drie van hen. "Als bankdirecteur was ik nooit in deze situatie beland."
Roland Kuhn, 63 jaar oud, zit in een lastige situatie. Tien jaar geleden kon hij door gezondheidsredenen niet meer werken als rolluiken- en zonweringenmonteur. Zijn versleten knieën hielden hem thuis. Het UWV hanteert echter strikte regels, waarbij niet wordt gekeken naar de ernst van de ziekte, maar naar het inkomensverlies. Kuhn valt net buiten de voorwaarden voor een WIA-uitkering omdat zijn loonverlies minder dan 35 procent is. Zijn situatie wordt extra complex doordat hij ook niet in aanmerking komt voor een bijstandsuitkering vanwege zijn koophuis met overwaarde.
Het gevolg is dat Kuhn maandelijks moet leunen op de financiële steun van zijn moeder en het deeltijdinkomen van zijn vrouw, die in de zorg werkt. Hij ervaart de situatie als absurd en voelt zich in de steek gelaten. "Ik heb altijd hard gewerkt, maar kan nu geen ondersteuning krijgen omdat ik maar een klein inkomen heb gehad", zegt Kuhn. "Als bankdirecteur was ik nooit in deze situatie beland", aldus Kuhn, die samen met twee anderen zijn verhaal recent in de NRC deelde.
René van der Mark werkte als buitengewoon opsporingsambtenaar, maar een hersentumor zorgde voor onverwachte tegenslag. Door complicaties tijdens de operatie kwam hij in de Ziektewet terecht, met als gevolg een lagere WIA-uitkering dan verwacht. Zijn dochter moet bijspringen om de eindjes aan elkaar te knopen. "Als ik een jaar eerder was uitgevallen, was dat waarschijnlijk niet nodig geweest," zegt Van der Mark.
Van der Mark zou graag iets zinvols doen, zij het onbetaald, maar vreest een herkeuring en eventuele verlaging van zijn uitkering. Hierdoor voelt hij zich beperkt in het zoeken naar een betekenisvolle invulling van zijn dagen.
Esmée Kroon ervaart de gevolgen van de strengere voorwaarden voor de Wajong-uitkering. Vanwege een chronische ziekte, die haar beperkt tot 15-20 werkuren per week, ontvangt ze nu bijstand, wat minder is dan de eerdere Wajong-uitkering. De bijstand kent strikte regels, waardoor haar relatie en plannen om samen te wonen in gevaar komen. Ze voelt zich beperkt in haar nieuwe relatie en worstelt met de financiële druk. "Ik voel me daardoor al minderwaardig ten opzichte van hem en dan moet hij mij ook nog financieel gaan onderhouden?"
Recentelijk presenteerde de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (Octas) een rapport waarin zij drie alternatieve varianten voorstelt om het arbeidsongeschiktheidsstelsel drastisch te hervormen. De onafhankelijke commissie stelt onder andere voor om de drempel voor een WIA-uitkering te verlagen van 35 naar 25 procent inkomensverlies. Ook pleit de commissie voor een minder snelle herbeoordeling en het vergoeden van begeleidingskosten voor werkgevers van arbeidsbeperkten. De reacties op het Octas-rapport variëren Zo heeft vakbond FNV kritiek geuit op het gebrek aan concrete voorstellen voor mensen die buiten de WIA- en Wajong-regeling.
Terug naar blog