De Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (Octas) presenteerde recent een rapport met aanbevelingen om het arbeidsongeschiktheidsstelsel drastisch te hervormen.
De commissie, in opdracht van minister Karien van Gennip, schetst daarin drie mogelijke varianten voor de toekomst van het stelsel, waarbij eenvoud, vertrouwen en intensieve begeleiding centraal staan. Het rapport benadrukt de behoefte aan ingrijpende veranderingen in het arbeidsongeschiktheidsstelsel. Volgens de commissie hebben arbeidsongeschikten in Nederland momenteel te maken hebben met complexe regels, wantrouwen en gebrekkige persoonlijke begeleiding. Een cruciaal aspect van het advies is het streven naar eenvoud en vertrouwen in het vernieuwde stelsel. Daarin geldt een specifieke focus op intensieve begeleiding van gedeeltelijk arbeidsongeschikten naar passend werk.
De eerste voorgestelde variant, die dichtbij de huidige regels blijft, wil de complexiteit verminderen door aanzienlijk te snijden in verschillende uitkeringssoorten binnen de WIA. Hiermee hoopt de commissie de financiële onzekerheid, vooral voor mensen in de sobere 'vervolguitkering', aan te pakken. Desalniettemin suggereert de commissie ook het schrappen van een ruimhartige regeling, waarbij arbeidsongeschikten momenteel 70 procent van hun oude loon ontvangen. Dit levert mogelijk voor sommigen een verlies op.
De tweede variant, gebaseerd op het Deense model, plaatst in de eerste drie tot vijf jaar geen keuringsarts in het proces. In plaats daarvan krijgen arbeidsongeschikten persoonlijke hulp bij het vinden van een nieuwe baan, met behoud van 70 procent van hun oude loon, op voorwaarde van actieve medewerking aan re-integratie. Het rapport legt sterk de nadruk op de motivatie van de betrokkenen, waarbij een formele keuring pas volgt als re-integratie onhaalbaar blijkt.
De derde voorgestelde variant stelt een uniforme uitkering voor alle werkenden voor, ongeacht hun arbeidsstatus, aangevuld met een inkomensafhankelijke verzekering voor werknemers. Deze benadering tracht beter aan te sluiten bij de moderne arbeidsmarkt, waar flexibiliteit en afwisseling tussen werken in loondienst en als zelfstandige gangbaarder zijn.
Belangrijk is ook de aandacht voor werkgevers, waarbij de commissie benadrukt dat zij beter ondersteund moeten worden bij het aannemen van mensen met een arbeidsbeperking. De reacties op het Octas-rapport variëren. Vakbond FNV uit kritiek op het gebrek aan concrete voorstellen voor bepaalde groepen. Werkgeversvereniging VNO-NCW mist aandacht voor de eerste twee ziektejaren, terwijl de Landelijke Cliëntenraad (LCR) zich zorgen maakt over mogelijke inkomensdaling.
Terug naar blog