Het schrijven van een sollicitatiebrief is voor velen een uitdagende taak. En dit geldt misschien nog wel meer ook voor mensen die na ziekte of arbeidsongeschiktheid terugkeren op de arbeidsmarkt. Met de komst van kunstmatige intelligentie (AI) is het schrijven van een goede brief veel makkelijker geworden. En niet alleen sollicitanten, ook werkgevers zetten AI steeds vaker in binnen het sollicitatieproces. Het vergroot zeker de kansen maar er zijn ook valkuilen om rekening mee houden.
Het schrijven van een motivatiebrief vraagt om zelfvertrouwen en de juiste woorden. Zeker voor mensen in een re-integratietraject - bijvoorbeeld via het tweede spoor of het UWV-traject Werkfit - kan dit lastig zijn. AI-tools zoals ChatGPT worden daarom steeds vaker ingezet om cv's en motivatiebrieven op te stellen, of om sollicitatiegesprekken voor te bereiden. Sollicitatie-expert Aaltje Vincent meldt aan de NOS dat ze hierin geen bezwaar ziet: "Mensen vinden het schrijven van sollicitatiebrieven moeilijk. Nu helpt een chatbot, waar dat vroeger een tante of buurman was." AI kan volgens haar helpen om kwaliteiten duidelijker te verwoorden, en als je er eerlijk over bent, zal het je kansen alleen maar vergroten.
Niet alleen sollicitanten, ook werkgevers zetten AI steeds vaker in binnen het sollicitatieproces. Er zijn inmiddels bedrijven die kandidaten zelfs laten spreken met een AI-avatar, die op basis van de input een compleet profiel opstelt. Dit past in een beeld van innovaties op het gebied van sollicitaties. Zo kunnen kandidaten zich steeds vaker via platforms laagdrempelig melden voor een baan zonder de aanlevering van een tradionele sollicatiebrief. Dat levert vaak gemotiveerdere kandidaten op dan via traditionele werving. Toch zijn er ook kritische kanttekeningen. AI maakt het sollicitatieproces mogelijk toegankelijker voor mensen met minder taalvaardigheid, maar het gesprek kan ook onpersoonlijk aanvoelen. Sollicitatie-expert Vincent waarschuwt in dit kader voor "eenrichtingsverkeer".
Het gebruik van AI door sollicitanten roept ook vragen op. Zo zouden kandidaten met behulp van AI hun cv's te rooskleurig kunnen voorstellen, en soms ook met onjuiste informatie. Het is goed om als sollicitatiekandidaat AI te zien als een handig hulpmiddel, maar niet als vervanging van eigen input. Kandidaten zouden door het gebruik van ChatGPT belangrijke details kunnen vergeten en minder authentiek overkomen. Voor bedrijven gelden sinds 2025 strengere regels rond het inzetten van AI bij selectieprocedures. En ook voor sollicitanten komen er regels: vanaf zomer 2026 wordt het verplicht om te vermelden wanneer AI is gebruikt bij het opstellen of redigeren van sollicitatiedocumenten.