Steeds meer aanvragers van een WIA-uitkering moeten langer dan wettelijk toegestaan wachten op een beslissing van het UWV. Door personeelstekorten en hoge werkdruk lukt het de uitkeringsinstantie in veel gevallen niet om binnen de termijn van acht weken een besluit te nemen. In 2024 leidde dit tot een recordbedrag van 25 miljoen euro aan dwangsommen.
Volgens de wet moet het UWV binnen acht weken reageren op een aanvraag voor een uitkering, zoals de WIA. Deze termijn is bedoeld om langdurige onzekerheid voor burgers te voorkomen. Toch blijkt uit recente cijfers dat het UWV in veel gevallen deze termijn overschrijdt. Het gaat vooral mis bij de WIA, waar medische beoordelingen en arbeidsdeskundig advies noodzakelijk zijn. Door een tekort aan verzekeringsartsen blijven veel dossiers langer liggen. Het UWV erkent de vertragingen en wijst op de hoge instroom van aanvragen en de beperkte capaciteit om deze tijdig af te handelen. In sommige gevallen lukt het wel om binnen de termijn te beslissen, maar veel aanvragers krijgen te maken met maandenlange wachttijden.
Wie te lang moet wachten, kan het UWV formeel in gebreke stellen. Blijft een besluit daarna alsnog uit, dan heeft de aanvrager recht op een dwangsom die kan oplopen tot 1.400 euro. In 2024 werd hierdoor een recordbedrag van 25 miljoen euro aan dwangsommen uitgekeerd. Het UWV zegt de situatie te betreuren en werkt aan oplossingen, waaronder het versneld opleiden van nieuwe artsen en het herverdelen van werkzaamheden binnen de organisatie. Toch verwacht de instantie dat het nog enige tijd zal duren voordat de achterstanden zijn weggewerkt.
Het UWV had zich ten doel gesteld om vanaf eind 2024 WIA-cliënten niet langer dan zes maanden te laten wachten op de claimbeoordeling. Deze doelstelling is niet gehaald, maar de uitkeringsinstantie geeft aan dat het aantal mensen dat langer dan zes maanden moet wachten sterk is gedaald. Door meer verzekeringsartsen aan te stellen, meer medewerkers bereid te vinden om meer over te werken en de beoordeling te vereenvoudigen. Het UWV maakt 100 miljoen euro vrij voor de WIA-hersteloperatie. Daarmee wil de instantie circa 43.000 mensen compenseren.